Do�wiadczalne Warsztaty Lotnicze pracuj� od dw�ch lat nad "popularnym" p�atowcem turystycznym. Za�o�eniem tego typu samolotu jest tanio�� samego p�atowca, jego obs�ugi i eksploatacji przy r�wnoczesnym komforcie i u�ytkowno�ci.

Praca konstruktor�w RWD po dw�ch latach da�a zupe�nie zadawalniaj�cy wynik w postaci p�atowca RWD-16 bis. Pierwowz�r RWD-16 bis - RWD-16 znany jest czytelnikom Lotu Polskiego z pokaz�w i lot�w turystycznych. I aczkolwiek oba prototypy r�ni� si� na papierze jedynie przy nazwie typu dodatkiem "bis", to przy por�wnaniu nawet fotografii widzimy, �e s� to dwie odr�bne maszyny.

RWD-16 bis zosta�a zbudowana z silnikiem krajowym Avia 3. Za�o�enia tanio�ci, czyli jak obecnie si� m�wi "popularno�ci" samolotu turystycz,nego, jest bardzo trudno pogodzi� z jego zaletami technicznemi. Chcemy mie� dobr� szybko�� przelotow� - musimy mie� du�� doskona�o�� kszta�tu pod wzgl�dem atrodynamicznym - lub te� przy tym samym p�atowcu silnik o wi�kszej mocy. Ani jedno ani drugie rozwi�zanie nie mo�e p�j�� w parze z tanio�ci�. Wysokie walory techniczne i wyposa�enie p�atowca daj�ce wygod� i bezpiecze�stwo tak cenione w RWD-13, nie mog� mie� zastosowania przy p�atowcu "popularnym". Innemi s�owy, chc�c mie� mo�no�� hangarowania w byle szopie czy gara�u, to trzeba zap�aci� za sk�adane skrzyd�a, chc�c mie� starty i l�dowania trzynastki, trzeba dorobi� �sloty� i da� silnik o wi�kszej mocy, chc�c mie� �atwo�� manewrowania na ziemi. mo�no�� latania przy z�ej widoczno�ci, to trzeba p�aci� za te wszystkie udoskonalenia.

Po tych rozwa�aniach dochodzimy do wniosku, �e wszystkiego pogodzi� nie mo�na. Wygoda i komfort, doskona�o�� techniczna i bezpiecze�stwo z tanio�ci� sprz�tu nie id� w parze.

Konstruktorzy RWD poszli drog� po�redni�. Dali za �redni� cen�, najni�sz� z cen dotychczas za samoloty turystyczne pobieran�, samolot dobry o walorach (tanio�� zu�ycia paliwa, eksploatacji itp) turystycznej maszyny s�abosilnikowej, a wygodzie komfortowej i drogiej limuzyny.

RWD-16 bis, kt�rej opis techniczny podajemy poni�ej, w wykonaniu standardowym posiada jedynie niezb�dne przyrz�dy pok�adowe, pozbawiona jest hamulc�w i komfortu wn�trza, daj�c wzamian dobre walory techniczne p�atowca.

Dobry start i l�dowanie otrzymano dzi�ki zastosowaniu klap wychylanych z miejsca pilota. D�wigienka z zapadk� pozwala na ustawienie klap w czterech po�o�eniach wychylenia od 0� do 60� co 15�.

Dzi�ki manewrowaniu tymi klapami uzyskano mo�no�� regulacji k�ta planowania przy schodzeniu, co daje pilotowi do r�ki jakgdyby dodatkowy "gaz" w razie potrzeby zwi�kszenia szybko�ci przy nieudanym podej�ciu do l�dowania.

Miejsca w kabinie dla pilota i pasa�era umieszczone s� obok siebie. Pozwala to na �atwo porozumiewanie si� w czasie lotu i du�e wygod�. Wej�cie do kabiny przez otwierane os�on� z g�ry. Kabina oszklona celonem niepalnym lub na �yczenie "prestiglasem".

Silnik, jak ju� wspomnia�em, krajowy Avia 3, o mocy 60 KM pozwala na du�� oszcz�dno�� w kosztach paliwa przy jednoczesnej dobrej szybko�ci przelotowej. Naturalnie przewidziano mo�no�� zabudowania silnika o wi�kszej mocy, podobnego typu. Fabryka posiada ju� obecnie nast�pn� sztuk� z silnikiem 90 KM. Wzrasta wtedy szybko�� przelotowa przy r�wnoczesnym wzro�cie paliwa i ceny p�atowca.

Wyczyny RWD-16 bis zbli�one s� bardzo do wyczyn�w RWD-8 (DWL) z t� r�nic�, i� silnik tej ostatniej jest dwa razy silniejszy, eksploatacja bez por�wnania dro�sza, a wygoda mniejsza.

Cena szesnastki w zale�no�ci od wyekwipowania b�dzie si� waha� oko�o 10.000 z� bez silnika. Silnik w zale�no�ci od typu i mocy b�dzie kosztowa� 5.000 - 7.000 z�.

Widzimy, �e za cen� 15 - 17 tysi�cy mo�na mie� samolot ma�o ust�puj�cy w wygodzie 13-tce, a w eksploatacji niepomiernie ta�szy. Wszak zaledwie oko�o 4 gr za kilometr na osob� wynosi koszt materia��w p�dnych potrzebnych dla szesnastki.
   

OPIS TECHNICZNY

Skrzyd�o:

Wolnono�ne, niedzielone, wykonane jako jedna ca�o�� przechodz�ca przez kad�ub. Lotki szczelinowe, r�nicowe zapewniaj� bardzo dobr� sterowno�� na wszystkich k�tach natarcia. W tylnej cz�ci skrzyd�a, r�wnolegle do kraw�dzi sp�ywu umieszczone s� klapy.

Biegn� one od jednej lotki do drugiej pod kad�ubem i sk�adaj� si� z 2 cz�ci. Nap�d klap r�czny, z kabiny pilota. Wychylenia klap do startu 15�, do l�dowania do 60�; odpowiednia zapadka pozwala ustala� wychylenia klap co 15�. Podwozie jest umocowane na sta�e do przedniego d�wigara. Skrzyd�o umocowane jest do kad�uba czterema okuciami. Konstrukcja ca�kowicie drewniana: szkielet stanowi� 2 d�wigary o przekroju skrzynkowym i �ebra z listew i sklejki. Ko�ce skrzyde�, przedni keson i cz�� mi�dzy d�wigarami od podwozia do kad�uba pokryte s� sklejk�. Skrzyd�o kryte p��tnem.

Kad�ub:

Konstrukcja ca�kowicie drewniana, tylko w przedniej cz�ci znajduje si� �o�e silnikowe, spawane z rur stalowych i umocowane na sta�e �rubami do kad�uba. Za �o�em oddzielona przegrod� przeciwogniow� znajduje si� obszerna kabina z 2 miejscami obok siebie. Sterowanie podw�jne, przy pomocy jednego dr��ka rozwidlonego i 2 par peda��w. Za siedzeniami baga�nik z siatkami na kapelusze i lekkie pakunki, dost�pny od wewn�trz. Kabina oszklona celuloidem o bardzo dobrej widoczno�ci. Wej�cie jest mo�liwe z obu stron kad�uba. Po zamkni�ciu kabina jest szczelna od wody i spalin motoru. Kabina jest intensywnie wentylowana przez wentylator og�lny przed przedni� szyb�, otwierany z kabiny i przez 2 wentylatorki indywidualne. Szkielet kad�uba stanowi� 4 pod�u�nice i 19 wr�g; pokrycie pracuj�ce - sklejk� brzozow�.

Usterzenie:

Statecznik pionowy tworzy ca�o�� z kad�ubem, poziomy sk�ada si� z 2 po��wek i rozpi�ty jest linkami. W nast�pnych egzemplarzach statecznik poziomy b�dzie wolnono�ny. Ster g��boko�ci z 2 cz�ci. Konstrukcja drewniana jednod�wigarowa. Linki nap�dzaj�ce stery schowane w kad�ubie.

Zespďż˝ silnikowy:

Na RWD-16 bis wmontowany zosta� polski silnik Avia 3 60/64 KM, czterocylindrowy, ch�odzony powietrzem.

�mig�o drewniane dwuramienne o sta�ym skoku, firmy Szoma�ski w Warszawie, o �rednicy 1,75 m. Zbiornik smaru n pojemno�ci 10 ltr i u�ytecznej 7 itr znajduje si� pod mask� przed przegrod� przeciwogniow�. Zbiornik benzyny o pojemno�ci 73 ltr. umieszczony jest w skrzydle pod fotelem za�ogi. Benzynowskaz na zbiorniku jest dobrze widoczny przez okienko w fotelu. Zbiorniki spawane z blachy aluminiowej. Przewody paliwa gi�tkie "Vipera".

Podwozie:

Wolnono�ne jednogoleniowe z amortyzatorami oleopowietrznymi firmy Avia o skoku 200 mm. Ko�a z balonami niskiego ci�nienia. Podwozie jest starannie oprofilowane owiewkami spawanymi z blachy aluminiowej. W nast�pnych egzemplarzach podwozie b�dzie zaopatrzone w hamulce na ko�a.

P�oza ogonowa ze stali resorowej, zako�czona szerok� stopk� stalow�.

Charakterystyka p�atowca:

Opracowanie: (c) 2007, Robert Gujski.
Wszelkie prawa zastrze�one. Wszelkiego rodzaju kopiowanie, bez zgody autora, zabronione.