RWD-4

RWD-4

W roku 1929 Ministerstwo Komunikacji zam�wi�o werjs� rozwojow� RWD-2 z silnikiem o wi�kszej mocy. Nowy samolot zaprojektowany przez Stanis�awa Rogalskiego, Stanis�awa Wigur� oraz Jerzego Drzewieckiego nazwano RWD-4.

Budow� pierwszych trzech egzemlarzy nosz�cych znaki SP-ADK, SP-ADL i SP-ADM rozpocz�to w listopadzie 1929 roku. Zosta�y one oblatane na wiosn� przez Jerzego Drzewieckiego. Te trzy maszyny wzi�y niebawem udzia� w Challenge 1930. Niestety imprez� uko�czy� tylko samolot pilotowany przez Jerzego Bajana (SP-ADM) zajmuj�c 32. lokat�.

Data oblotu:
Wiosna 1930

Wyprodukowano:
9 sztuk

Konstruktorzy:
Stanis�aw Rogalski
Stanis�aw Wigura
Jerzy Drzewiecki

Stanislaw Rogalski
Stanislaw Wigura
Jerzy Drzewiecki


Samolot turystyczno-sportowy

 

RWD-4

20 lipca 1930 roku, lec�cy na SP-ADL Tadeusz Karpi�ski dozna� ataku wyrostka robaczkowego i, po wyl�dowaniu w St. Inglevert, musia� przerwa� lot by podda� si� operacji. Lec�cy wraz z nim w charakterze mechanika Jerzy Drzewiecki przesiad� si� na PWS-50 pilotowany przez Zbigniewa Babi�skiego.

Z kolei 25 lipca 1930, po przelocie nad Pirenejami silnik samolotu Franciszka �wirki i Stanis�awa Wigury (SP-ADK) uleg� awarii. Pilot zosta� zmuszony do l�dowania na male�kiej p�ce skalnej. Stanis�aw Wigura stwierdzi�, �e w denku jednego z t�ok�w wypali� si� otw�r, poczym uda� si� w�sk� �cie�k� w d� do pobliskiego miasteczka w celu znalezienia jakiego� warsztatu i dokonania w nim prowizorycznej naprawy uszkodzonej cz�ci. Po pewnym czasie Wigura powr�ci� ze zreperowanym t�okiem. Lotnicy dokonali pr�by silnika, kt�ra wypad�a zadowalaj�co. Postanowiono wi�c, �e �wirko wystartuje sam i wyl�duje na polu obok miasteczka, gdzie b�dzie na� oczekiwa� jego towarzysz. Niestety, zaraz po stracie silnik stan�� na dobre i pilot ponownie musia� wykaza� si� mistrzostwem w pilota�u by wyl�dowa� tam sk�d przed chwil� wystartowa�. Tym razem naprawiony t�ok rozlecia� si� zupe�nie, niszcz�c zawory i g�owic� cylindra. W tej sytuacji dalszy lot okaza� si� niemo�liwy. Z uszkodzonej maszyny wymontowano cenniejsze cz�ci, a porzucony samolot pos�u�y� jako opa� na ognisko.

RWD-4

Po otwarciu Do�wiadczalnych Warszat�w Lotniczych w Warszawie przy lotnisku Ok�cie w sierpniu 1930 roku wyprodukowano kolejne sze�� egzemplarzy RWD-4 dla aerklub�w. Maszyny te otrzyma�y nast�puj�ce znaki rejestracyjne: SP-AEL, SP-AEK, SP-AEY, SP-AEZ, SP-AFC oraz SP-AGP. Przydzia� wszystkich samolot�w przedstawia� si� nast�puj�co:

Aeroklub Lwowski: SP-AEL i SP-AEY; Aeroklub Krakowski: SP-ADM; Aeroklub Pozna�ski: SP-AEK; Aeroklub �l�ski: SP-AFC; Aeroklub Warszawski: SP-ADK, SP-ADL, SP-AEZ i SP-AGP.

RWD-4

Z samolotem SP-ADL wi��e si� kilka anegdot: Ju� wtrakcie jego drugiego lotu nawali� mu silnik, zmuszaj�c pilota do l�dowania w kartoflach. Kilka tygodni p�niej, podczas lotu do Nowego Targu, incydent si� powt�rzy�. Samolot zosta� uszkodzony, pilot z�ama� nog�, komisja powypadkowa awarii w silniku nie stwierdzi�a, a koszta naprawy maszyny musia� ponie�� nieszcz�sny lotnik. Innym razem, �wie�o wyremontowany i oblatany samolot "wykorzysta�" moment kiedy pilot opu�ci� kabin� nie wy��czaj�c silnika i wyrwa� si� z podstawek blokuj�cych ko�a. Rozp�dzona maszyna uderzy�a w dwie RWD-5 stoj�ce na polu. W wyniku tego wypadku dwa nowe samoloty posz�y do kasacji, a SP-ADL ocala�. W Aeroklubie Warszawskim posz�a fama o feralnym egzemplarzu RWD-4. Mimo to znajdowali si� odwa�ni lotnicy, nie l�kaj�cy si� �adnych przes�d�w. Jednym z nich by� Stanis�aw Rogalski, kt�ry postanowi� polecie� na SP-ADL do Czechos�owacji w towarzystwie siostry Witolda Rychtera. W par� godzin po starcie przyszed� telegram zawiadamiaj�cy o przymusowym l�dowaniu maszyny u naszych po�udniowych s�siad�w. Ponownie zawi�d� silnik! W dwa tygodnie p�niej in�. Rogalski po�lubi� pasa�erk� owego niefortunnego lotu... Z kolei Jerzy W�drychowski da� si� pewnego dnia nam�wi� Mieczys�awowi Pronaszce na powietrzn� wycieczk� do Ciechocinka z okazji otrzymania dyplomu in�yniera. Lotnicy dolecieli szcz�liwie do celu podr�y, ale przy l�dowaniu rozbili samolot na drobny maczek. W wyniku szoku oraz silnego zastrzyku przeciwt�cowego in�. W�drychowski zapomnia� czy ju� jest in�ynierem, czy jeszcze nie. Poprosi� wi�c nagle dy�urn� piel�gniark� aby czym pr�dzej przynios�a mu z szatni pugilares. Znalaz�szy w nim swoj� wizyt�wk� przeczta� uwa�nie: "Jerzy W�drychowski, in�ynier lotniczy", po czym  odetchn�� z ulg�, opad� na poduszk� i zasn��... Tym razem samolot poszed� do kasacji.

RWD-4

Mi�dzy 24 wrze�nia a 6 pa�dziernika 1930 roku odby� si� III Krajowy Konkurs Awionetek. Stratuj�c na RWD-4 Franciszek �wirko (Aeroklub Warszawski, SP-ADL, nr konk. 12) i Szczepan Grzeszczyk (Aeroklub Lwowski, SP-AEL, nr konk. 5) zaj�li w nim dwa pierwsze miejsca. Pi�t� lokat� zdoby� M. I�ycki (Aeroklub Pozna�ski, SP-AEK, nr konk. 15), a sz�st� J. So�tykowski (Aeroklub Krakowski, SP-ADM, nr konk. 13).

Podobny sukces odnie�li zim� 1931 roku Kazimierz Chorzewski i wspomniany ju� wcze�niej Mieczys�aw Pronaszko startuj�c w I Lubelsko-Podlaskich Zimowych Zawodach Lotniczych. W tym samym roku RWD-4 wzi�y udzia� w rajdzie do Estonii oraz w Mityngu Lotniczym w Zagrzebiu, gdzie Jerzy Bajan zdoby� pierwsz� nagrod� za akrobacj�.

RWD-4

Kolejnym sukcesem dla RWD-4 by� IV Krajowy Konkurs Samolot�w Turystycznych zorganizowany w dniach 25 wrze�nia - 1 pa�dziernika 1931 roku na trasie Warszawa - Grodno - Wilno - Mo�odeczno - Baranowicze - Brze�� - Bia�a Podlaska - Lublin - �uck - Lw�w - Zamo�� - Sandomierz - Mielec - Krak�w - Katowice - Cz�stochowa - ��d� - Pozna� - Inowroc�aw - Lidzbark - Warszawa. Kazimierz Chorzewski z Aeroklubu Lwowskiego zdoby� w�wczas na SP-AEY drugie miejsce a reprezentant Aeroklubu �l�skiego Leonard Satel lec�cy na SP-AFC - czwarte. Tu� za nim uplasowa� si� Robert Hirszbandt z Aeroklubu Lwowskiego (SP-AEL). Nico dalej, bo na dziewi�tym miejscu, znalaz� si� zawodnik Aerklubu Pozna�skiego, Edmund Ho�ody�ski (SP-AEK).

W dniach 17-18 pa�dziernika tego samego roku Jerzy Drzewiecki wykona� na SP-AEY przelot na trasie Warszawa - D�blin - Lw�w - Bezmiechowa, holuj�c za sob� szybowiec SG-21 pilotowany przez Szczepana Grzeszczyka.

RWD-4

Rok 1933 zacz�� si� dla samolot�w RWD-4 do�� pechowo. Oto 4 lutego Zbigniew Wyskierski startuj�cy na SP-AGP w III Lubelsko-Podlaskich Zawodach Lotniczych uderzy� przy l�dowaniu w dom mieszkalny uszkadzaj�c powa�nie samolot. Aeroklub Warszawski musia� wyp�aci� w�a�cicielowi budynku odszkodowanie. P�atowiec zosta� wyremontowany i, po pewnym czasie, powr�ci� do s�u�by w aeroklubie. We wrze�niu tego samego roku Robert Hirszbandt i Danuta Sikorzanka wystartowali w V Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym zajmuj�c kolejno 8. i 16. miejsce.

Pr�cz uczestnictwa w imprezach sportowych, maszyny tego typu by�y u�ywane do przelot�w prywatnych, cz�sto docieraj�c do Pary�a, Wiednia, Londynu i wielu innych stolic europejskich.

RWD-4

Podczas eksploatacji samoloty RWD-4 by�y modyfikowane i udoskonalane. Egzemplarz o znakach SP-AEY, pr�cz umieszczonej nad kad�ubem specjalnej konstrukcji do holowania szybowc�w, otrzyma� sukcesywnie dwa r�ne rodzaje lotek oraz wy�sze usterzenie pionowe. Na SP-AEZ zmodyfikowano lotki, powi�kszono wykr�j przednich okien i zainstalowano silnik Gipsy II. �l�ski RWD-4 (SP-AFC) otrzyma� natomiast silnik Gipsy III.

Warto r�wnie� wspomnie�, �e dwie pierwsze polskie pilotki, Danuta Sikorzanka i Wanda Olszewska z Aeroklubu Lwowskiego, rozpocz�y swe d�u�sze samodzielne przeloty w�a�nie na RWD-4. R�wnie� ten typ samolotu pos�u�y� w marcu 1931 roku do wykonania pierwszego w Polsce lotu pilotki (Danuty Sikorzanki) z pasa�erem.

17 lutego 1934 roku, podczas wykonywania lotu szkolnego, samolot SP-AEL uleg� wypadkowi w kt�rym zgin�� student Politechniki Lwowskiej, pilot tamtejszego aeroklubu W�adys�aw Chodaczek. Maszyn�, kt�ra rozbi�a si� na polach Sygni�wki, skasowano. W roku nast�pnym wycofano z u�ytku kolejne cztery samoloty: SP-ADM, SP-AEZ, SP-AEK i SP-AFC. Ostatnie dwa egzemplarze SP-AEY i SP-AGP pozosta�y w eksploatacji do roku 1936. Samoloty RWD-4 zosta�y zast�pione przez nowocze�niejsze RWD-5 i RWD-13.


   

Dane techniczne RWD-4

Rozpi�to��: 10,5 m   Pr�dko�� minimalna: 75 km/h
D�ugo��: 7,0 m   Wznoszenie:  4,6 m/s
Wysoko��: 2,26 m   Pu�ap:  5000 m
Powierzchnia no�na: 15 m2   Zasi�g:  800 km
Masa w�asna: 400 kg   Rozbieg: 110 m
Masa u�yteczna: 380 kg   Dobieg: ... m
Masa ca�kowita: 780 kg   Zu�ycie paliwa: 21 l/h
Pr�dko�� maksymalna: 180 km/h   Maksymalny czas trwania lotu: 5,2 h
Pr�dko�� przelotowa: 160 km/h   Silnik Cirrus Hermes o mocy: 105 KM

 

Uwaga: Do nap�du RWD-4 u�ywano r�wnie� silnik�w Gipsy II lub Cirrus III.

Cena samolotu bez silnika : 12 200 z�.


Teksty i opracowanie: (c) 2003 - 2004, Robert Gujski.
Wszelkie prawa zastrze�one. Wszelkiego rodzaju kopiowanie, bez zgody autora, zabronione.