|
||||||||||
 |
||||||||||
|
|
Data
oblotu: Wyprodukowano: Konstruktorzy: |
  |
|
|
|||
|
||||||||||
| |
||||||||||
|
|
Data
oblotu: Wyprodukowano: Konstruktorzy: |
|
|
|
|||
Pod koniec 1936 roku Jerzy Drzewiecki rozpocz�� prac� nad projektem wst�pnym samolotu rajdowego przeznaczonego do pobicia rekordu odleg�o�ci. Zamierzano w ten spos�b powr�ci� do "dewuelowskiej" tradycji odnoszenia sukces�w na arenie mi�dzynarodowej. Ponadto konstrukcja, mia�a pos�u�y� wytw�rni do zebrania danych na temat du�ych pr�dko�ci przelotowych. W pracach konstruktorskich, które ruszy�y w sierpniu nast�pnego roku, Jerzemu Drzewieckiemu pomaga� Tadeusz Chyli�ski. Opracowa� on p�at tego nowego samolotu. Dla uzyskania lepszego op�ywu kad�uba miejsca cz�onk�w za�ogi umieszczono w uk�adzie tandem.
Nowa konstrukcja DWL otrzyma�a oznaczenie RWD-19. Zajmowa�o si� ni� w przybli�eniu 6 - 10 pracownik�w biura konstrukcyjnego. Projekt inspirowany by� francuskimi samolotami budowanymi przez firm� "Caudron", kt�re w drugiej po�owie lat trzydziestych bra�y udzia� w wielu interesuj�cych rajdach i przelotach. Ze wzgl�du na �wczesny brak zapotrzebowania na samoloty rajdowe Do�wiadczalne Warsztaty Lotnicze pocz�tkowo nie planowa�y uruchomienia produkcji seryjnej RWD-19. Poniewa� w latach 1937 - 1938 g��wny wysi�ek Warsztat�w koncentrowa� si� na usuwaniu wad i usterek samolotu rozpoznawczego RWD-14 "Czapla", prace nad RWD-19 uleg�y znacznemu op�nieniu. Rysunek ofertowy nowego p�atowca powsta� na pocz�tku 1938 roku. Przy trwaj�cej ponad osiem miesi�cy budowie prototypu pracowa�o 10 - 14 robotnik�w. Zosta� on oblatany w pa�dzierniku 1938 roku przez Eugeniusza Przysieckiego. Okaza� si� by� maszyn� do�� trudn� w pilota�u. Ponadto da�y o sobie zna� inne mankamenty. �rodkowa cz�� skrzyd�a, wykonana ze spawanych rur stalowych, okaza�a si� ci�sza ni� przypuszczano, co mia�o ujemny wp�yw na ud�wig samolotu. Zbyt ma�o uwagi po�wi�cono r�wnie� uzyskaniu nale�ytej g�adko�ci i r�wno�ci powierzchni p�atowca. Wszystkie te czynniki sprawi�y, �e uzyskana przez samolot pr�dko�� maksymalna by�a o kilkanascie kilometr�w na godzin� ni�sza od spodziewanej. 3 grudnia ukaza� si� w prasie niewielki artyku� w którym RWD-19 zosta� opisany jako samolot przeznaczony do ... dalekiej turystyki. O planach pobicia rekordu odleg�o�ci nie wspomniano natomiast ani s�owem. Zamieszczone przy tej okazji szczegó�y konstrukcji maszyny oraz jej spodziewane wysokie osi�gi wskazuj� na to, �e konstruktorzy i kierownictwo DWL zrezygnowali ju� wtedy z dalszych przygotowa� do bicia rekordu odleg�o�ci i podj�li prób� wykorzystania swojej nowej maszyny do innych celów. Dotar�a ju� zapewne do DWL wiadomo�� o zamiarach dokonania pobicia podobnego rekordu na niemieckim samolocie Arado Ar-79, który mia� lepsze osi�gi od RWD-19.
I rzeczywi�cie, jeszcze w tym samym miesi�cu, a �ci�lej w dniach 29 - 31 grudnia niemieccy piloci Horst Pulkowski i Rudolf Jenett dokonali na zmodyfikowanym egzempla�u Arado Ar-79A V2 (D-EHCR), wyposa�onym w dodatkowe zbiorniki paliwa (520 litrów w tyle kad�uba i 106 litrów pod kad�ubem), rekordowego przelotu z libijskiego Bengazi do po�o�onego w pó�nocnych Indiach miasta Gaya, pokonuj�c bez l�dowania odleg�o�� 6903 kilometrów. Nast�pnie lotnicy udali si� w dalsz� podró� - tym razem podzielon� ju� na etapy - i 16 stycznia 1939 roku dotarli a� do Sydney, co w sumie dawa�o ��czny dystans ponad 20'000 kilometrów. Niestety, w drodze powrotnej wydarzy�a sie tragedia. 10 lutego, podczas wykonywania lotu pokazowego nad Madrasem, dosz�o do zderzenia w powietrzu z s�pem, w wyniku czego samolot rozbi� si�. Horst Pulkowski i jego indyjski pasa�er ponie�li �mier�. Przed ko�cem 1938 roku prototyp zosta� pomalowany na kolor wi�niowy i otrzyma� rejestracj� SP-BPD. Wiele wskazuje na to, �e w Do�wiadczalnych Warsztatach Lotniczych, przez pewien czas, powa�nie rozwa�ano nawet uruchomienie produkcji seryjnej nowego samolotu. Nadal reklamowano bowiem w prasie RWD-19 jako samolot przeznaczony do dalekich podró�y. Kolejn� ciekawostk� pozostaje fakt umieszczenia krótkiego opisu i fotografii RWD-19 w wydanym przez LOPP w 1939 roku "Informatorze pilota turystycznego". W ksi��eczce tej, b�d�cej kieszonkowym poradnikiem przeznaczonym dla ka�dego polskiego pilota turystycznego, maszyna zosta�a przedstawiona nie jako samolot rekordowy ale jako dwumiejscowy szybki samolot turystyczny. Wspomniany wy�ej opis brzmia� nast�puj�co:
14 stycznia 1939 roku Do�wiadczalne Warsztaty Lotnicze zorganizowa�y dla grupy licz�cej oko�o trzydziestu dziennikarzy, pokaz swoich najnowszych konstrukcji, do��czaj�c do nich równie� RWD-19. Zabieg odniós� pozytywny skutek. Moc wra�e� sprawi�a, �e redaktorzy szybko i ochoczo rozpisali si� na �amach swoich dzienników o tym co ujrzeli na Ok�ciu, ubieraj�c przy okazji najnowsze dzie�o Jerzego Drzewieckiego i Tadeusza Chyli�skiego w "turystyczne" oraz "szkoleniowe" szaty:
Zgodnie z tym co napisano w gazetach prototyp zosta� wkrótce przekazany do bada� w ITL. Uko�czono je w pierwszym kwartale tego samego roku. Tymczasem w po�owie lutego 1939 roku Sekcja lotnicza Ko�a Mechaników studentów Politechniki Warszawskiej wystosowa�a do Ministerstwa Spraw Wojskowych, Ministerstwa Komunikacji oraz do LOPP memoria� postuluj�cy zakup dla celów szkoleniowych czterech RWD-8, dwóch B�ków, dwóch RWD-17 oraz ... dwóch RWD-19. Prototyp samolotu pozosta� w wytwórni a� do wybuchu wojny. Prawdopodobie ze wzgl�du na niesprawno�� techniczn� nie zosta� ewakuowany z Ok�cia we wrze�niu 1939 roku i uleg� zniszczeniu. By� mo�e to w�a�nie RWD-19 by� tym samolotem, który zosta� spalony na terenie wytwórni przez pracowników DWL w pa�dzierniku 1939 roku. Pomimo �e RWD-19 by� samolotem niezbyt udanym i nie spe�niaj�cym ca�kowicie oczekiwa� konstruktr�w, przyczyni� si� on jednak do zdobycia do�wiadcze�, kt�re wykorzystano przy budowie samolotu dyspozycyjnego RWD-18.
Czasopisma: Polska Zbrojna nr. 334 - 03.12.1938 �o�nierz Polski - 21.12.1938 Polska Zbrojna nr. 17 - 17.01.1939 Czas nr 17 - 17.01.1939 Dobry Wieczór - Kurjer Czerwony nr. 15 - 15.01.1939 Kurjer Warszawski nr. 23 - 23.01.1939 Kurjer Warszawski nr. 45 - 14.02.1939
Teksty i opracowanie: (c) 2005 - 2019, Robert Gujski. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
