Charakterystyka ogólna:

RWD-13 jest trzymiejscowym górnopłatem z zastrzałami, o kształtach typowych dla challenge'ówek RWD. W konstrukcji tej maszyny o przeznaczeniu turystycznem zwrócono specjalną uwagę na jej taniość w produkcji seryjnej oraz niskie koszty użytkowania, co uwydatniło się m. inn. we wspomnianem już wyżej zastosowaniu silnika seryjnego i łatwej do ewentualnych remontów budowie części, narażonych na uszkodzenia. Dalsze zmiany w porównaniu z RWD-9, będącej główną podstawą projektu omawianego samolotu, polegają na poszerzeniu kabiny oraz poprawieniu widoczności w przód dzięki użyciu silnika odwróconego. Konstrukcja płatowca - mieszana: skrzydła i usterzenie - drewniane, kadłub - spawany z rur stalowych, pokrycie - płótnem (skrzydła, kadłub, stery) lub sklejką (stateczniki). Dużo uwagi poświęcono starannemu oprofilowaniu elementów zewnętrznych, dzięki czemu uzyskano nawet pewien wzrost doskonałości aerodynamicznej płatowca w porównaniu z pierwowzorem challenge'owym. Dzięki zastosowaniu skrzydłowych szczelin typu Handley Page (sloty), obniżono szybkość minimalną do 67 km/godz oraz uzyskano tak pożądane w samolotach bezpieczeństwo lotu, eliminując ujemne skutki t. zw. przeciągnięcia. Amortyzatory podwoziowe, oleopneumatyczne konstrukcji P. Z. L., miękko przejmujące dzięki zwemu dużemu skokowi wszelkie uderzenia, zezwalają na strome podejście do lądowania, po którem wybieg staje się przez to niezwykle krótki. Pilotaż - łatwy i przyjemny, stateczność lotu dobra, samolot nie ma tendencji do samoczynnego wpadnięcia w korkociąg, z którego, po umyślnem wprowadzeniu w jego zwitki, wychodzi łatwo i szybko. Również wyeliminowano i niespodziewany poślizg na skrzydło, a wspomniane już wyżej szczeliny skrzydłowe zapewniają dobrą sterowność przy dużych kątach natarcia.

Skrzydło:

posiada szkielet konstrukcji całkowicie drewnianej, rozpórki międzydźwigarowe i okucia - ze stali spawalnej. Układ dwudźwigarowy, o podłużnizach skrzynkowych, żeberka - ze sklejki i listew. Pokrycie skrzydła i lotek - płótnem, z wyjątkiem części przedniej, pokrytej sklejką na przestrzeni od krawędzi czołowej do dźwigara przedniego, Każde skrzydło jest podparte dwoma zastrzałami, zbiegającymi się przy kadłubie w kształcie V. Przykadłubowe części - zgrubione dla pomieszczenia zbiorników benzyny. Na dwóch trzecich swej rozpiętości skrzydło posiada automatyczne sloty, sprzężone dla jednoczesnego otwierania, uruchamiające się stopniowo, bez szarpnięć i uderzeń. Dla poprawienia sterowności lotek przy dużych kątach natarcia obniżono ich oś obrotu, stosując szczelinę o zmiennej szerokości przy różnych wychyleniach. Obrys skrzydła - prostokątny, zaokrąglony na końcach oraz ścięty od przodu przy kadłubie, w celu zwiększenia widoczności w górę. Dla ułatwienia hangarowania RWD-13, do czego może służyć nawet przygodny budynek, umożliwiono składanie skrzydeł do tyłu przez obrót dokoła jednej pionowej osi.

Kadłub:

wykonany jest z rur stalowych spawanych, tworzących kratę sztywną w części przedniej, w tylnej zaś pręty ukośne zastąpiono drutami o wysokiej wytrzymałości. Szkielet oprofilowano drewnianemi żeberkami, które nadają kadłubowi przekrój prostokątny o zaokrąglonych brzegach w części przedniej, przechodzący ku tyłowi w owal jajowaty, zwrócony ostrzem do dołu. Pokrycie kadłuba - płótnem. W części przedniej umieszczono obszerną kabinę, mieszczącą 3 osoby: 2 obok siebie - z przodu i 1 - z tyłu. Luksusowo wykończone wnętrze, wolne od jakichkolwiek przeszkadzających podróżnym wystających elementów konstrukcyjnych, zapewnia najdalej posuniętą wygodę, nie mniejszą od tej jakiej wymagamy od nowoczesnych samochodów. Oba siedzenia przednie mogą być przesuwane w sposób niezwykle prosty, w locie, do tyłu lub w przód, przyczem konstrukcja ich umożliwia zmianę nachylenia oparcia, co jest b. ważne przy dłuższych podróżach. Podwójne, sprzężone z sobą organy sterownicze płatowca i silnika, umieszczone przed przedniemi fotelami, czynią zadość warunkowi możności zmiany pilota przy dłuższych przelotach. Przed siedzeniami pilotów znajduje się stolik dla map, no-tatek, meldunków i t. p., nad nim umieszczono elastycznie zamocowaną tablicę przyrządów pokładowych, zawierającą obrotomierz, szybkościomierz, wysokościomierz, busolę, manometr oliwy, pochyłościomierz podłużny i skrętomierz (który jednak nie stanowi normalnego wyposażenia, a dodaje się na życzenie nabywcy). Wskaźniki benzyny umocowano bezpośrednio do zbiorników skrzydłowych w sposób, ułatwiający ich obserwowanie z obu stanowisk pilotów. W dolnej części kabiny zabudowano zbiornik oliwy, nieco wystający na zewnątrz dla chłodzenia. Pozatem kabina posiada szereg urządzeń specjalnych, zwiększających komfort podróży, a m. inn.: dopływ przez 2 regulowane otwory świeżego powietrza od góry, pobieranego z pod skrzydeł, zdala od motoru; dopływ ogrzanego powietrza od dołu, również w dowolnie zmienianej ilości; ruchome okna boczne, łatwo otwierane np. w wypadku śnieżycy lub zamarznięcia szyb; wygodne, szerokie drzwi wejściowe po obu stronach kabiny, które można, w razie potrzeby, szybko wyrzucić nazewnątrz; długi kolektor spalin, odprowadzający je daleko poza pomieszczenie załogi, zapewniający tem cichy bieg silnika i uniemożliwiający przedostawanie się przykrych zapachów do wnętrza limuzyny, a wreszcie zastosowano ogrzewanie kabiny, zezwalające na dokonywanie lotów w zimie bez konieczności wkładania specjalnych ciepłych ubrań. Za pomieszczeniem załogi znajduje się obszerny bagażnik, dostępny od wnętrza kabiny, przyczem w jej tylnej części, obok krzesła 3-go pasażera, znajduje się również dużo wolnego miejsca na walizki, łatwo dosięgalne w czasie lotu.

Organy sterownicze:

- normalne: drążek i orczyk, przyczem prawy komplet może być w locie zdemontowany ręcznie, bez pomocy jakichkolwiek przyrządów. Na lewym orczyku zamontowano niezależne od siebie pedały hamulców na oba koła, ułatwiające manewrowanie płatowcem na ziemi. Wszystkie dźwignie i przeguby mechanizmu sterowego zaopatrzono w łożyska kulkowe, co ułatwia i uprzyjemnia pilotaż.

Duże i widne okna, tak boczne jak przednie i górne zapewniają, dzięki nisko zawieszonemu silnikowi oraz wykrojom w przykadłubowej części skrzydeł, doskonałą widoczność z każdego miejsca, co jest jedną z wielu godnych podkreślenia zalet opisywanego tu samolotu.

Podwozie i płoza:

Kratę podwozia typu trójgoleniowego („bezosiowe") wykonano z rur stalowych spawalnych, zamocowanych do kadłuba przegubowo. W celu złagodzenia uderzeń przy lądowaniu lub starcie zastosowano specjalne koła balonowe o niskiem ciśnieniu oraz amortyzatory oliwno-powietrzne P. Z. L. o dużym skoku (45 cm. na kole). Całość - z wyjątkiem kół - starannie oprofilowana osłonami z blachy aluminjowej. Dla ułatwienia manewrowania płatowcem na ziemi zaopatrzono koła w hamulce Bendix, uruchamiane wspomnianemi w opisie sterowni pedałami

Płoza ogonowa:

- zbudowana systemem resorowym, z kilku piór stali sprężynowej.

Usterzenie pionowe i poziome:

- normalne, wolnonośne. Szkielet całkowicie drewniany; pokrycie stateczników - sklejką, sterów płótnem. Statecznik poziomy - przestawialny w locie, zależnie od stopnia wykorzystania kabiny i bagażników.

Zespół śmigło-silnikowy:

Jako napęd zastosowano w RWD-13Silnik Walter-Major 4 o mocy 130 KM, który może być zastąpiony, jak to już stosowano w praktyce, silnikiem Cirrus-Hermes IV lub Gipsy-Major. Poza wymienionemi nie spowoduje żadnych trudności użycie jakiegokolwiek innego odwróconego motoru lotniczego szeregowego, o podobnych charakterystykach. Rama silnikowa - wykonana ze spawanych rur stalowych - stanowi całość z kadłubem. Maski wykonano z blachy aluminjowej, zwracając specjalną uwagę na łatwy dostęp do wszystkich części silnika, wymagających kontroli lub regulacji.

Charakterystyki cyfrowe RWD-13:

a) konstrukcyjne:

b) własności w locie (z silnikiem Walter-Major 4 - 130 KM przy ciężarze całkowitym 890 kg):

Na zakończenie należy podkreślić ciekawy fakt, że chociaż RWD-13 został już wprowadzony do naszych klubów jako seryjny samolot turystyczny, używany niemal „na codzień”, to jednak nie wszyscy chwytający za jego knypel piloci umieją na nim latać we właściwy sposób: zapominają o możliwości bezpiecznego stosowania startów iście challenge'owych i lądowania ze ściągniętym knyplem aż do chwili dotknięcia kółkami ziemi.

Teksty i opracowanie: (c) 2005, Robert Gujski.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Wszelkiego rodzaju kopiowanie, bez zgody autora, zabronione.